بررسی متابونومیکس اثر داروی آرتمیزینین روی فاز ایستائی انگل لیشمانیا ماژور سویه فردلین در شرایط آزمایشگاهی

سابقه و هدف: بر اساس تقسیم بندی سازمان بهداشت جهانی (who) ، بیماری لیشمانیازیس از جمله شش بیماری مهم منطقه حاره ای محسوب می گردد. هم چنین این بیماری در خاورمیانه و کشورهای مدیترانه ای نیز شایع می باشد. اهمیت کنترل این بیماری، به دلیل افزایش موارد مشاهده شده در بیماران دارای نقص سیستم ایمنی از جمله ایدز می باشد و با توجه به نیاز مبرم به داروهای جدید با عوارض کم تر برای کنترل و درمان بیماری، تاثیر داروی آرتمیزینین بر روی متابولیت های پروماستیگوت های انگل لیشمانیا ماژور (سوش فردلین) در شرایط آزمایش گاهی در انستیتو پاستور ایران بررسی گردید.   مواد و روش ها: پس از تعیین ic50 داروی آرتمیزینین بر روی انگل لیشمانیا؛ متابولیت های انگل در دو گروه کنترل (بدون دریافت دارو) و گروه مورد آزمایش (دریافت کننده دوز مشخص از دارو) با استفاده از روش طیف سنجی مغناطیس هستهh nmr مورد بررسی قرار گرفت.   یافته ها: نتایج مطالعات ما نشان می دهد که تغییرات متابولیسم فاز ایستایی پروماستیگوت لیشمانیا سوش فردلین در دو گروه کنترل و گروه تحت اثر داروی آرتمیزینین، از بین 41 متابولیت چرخه متابولیسمی گالاکتوز، تعداد 5 متابولیت بیش ترین تغییرات را نشان دادند، لذا متابولیت های مسیر گالاکتوز رتبه اول تغییرات را دارد و سپس متابولیت های مسیر بیوسنتز اسفنگولیپید و بیوسنتز والین، لوسین وایزولوسین در درجه بعدی اهمیت قرار می گیرند.   نتیجه گیری: داروی آرتمیزینین در شرایط آزمایش گاهی با تغییر در متابولیت های مربوط به چرخه های متابولیسمی مختلف از جمله مسیر متابولیسمی گالاکتوز، مسیر بیوسنتز اسفنگولیپید و هم چنین مسیر بیوسنتز والین، لوسین و ایزولوسین منجر به توقف فعالیت انگل لیشمانیا ماژور سویه فردلین گردید. طیف های حاصله از آزمون h nmr توسط نرم افزار آماری کمومتریکس، اختلاف معنی داری را بین متابولیت های گروه دریافت کننده داروی آرتمیزینین و گروه بدون دریافت دارو نشان داد. با بررسی این تغییرات و شناسایی جایگاه متابولیت های مذکور در مسیرهای متابولیکی تغییر یافته می توان جهت از بین بردن انگل در جستجوی هدف دار ژن های موثر در بیان آنزیمی این مسیرها بود که برا ی انگل ضروری هستند و کنترل متابولیکی بالایی را در انگل انجام داده در حالی که کنترل کمی در میزبان دارند. با توجه به اهمیت درمان بیماری لیشمانیوز و نتایج مطالعه حاضر از مسیرهای متابولیسمی تغییر یافته در انگل لیشمانیا، با تمرکز بیش تر روی این مسیرها راهی برای بررسی های آتی بیماری و کشف داروها و درمان های جدید باز می گردد.